Easnaimh a choinneáil síos: Cé chomh rathúil agus atá meicníocht faireachais buiséid an AE?

Tá méadú tagtha ar easnaimh i mballstáit an AE mar gheall ar an ngéarchéim, rud a fhágann gur féidir a mbuiséid a chomhordú ar bhealach níos fearr agus bogadh i dtreo cineál maoirseachta frithpháirtí. Cuireann na hairí airgeadais a ndréachtbhuiséid faoi bhráid an Choimisiúin Eorpaigh anois, a scrúdóidh na pleananna agus má aimsítear go bhfuil siad in easnamh iarrfaidh siad ar thíortha iad a oiriúnú nó cuirfear smachtbhannaí orthu. Dé Máirt (16 Nollaig), tíolacfaidh an Coimisiún tuarascáil do na Feisirí maidir leis an tionchar a bhí ag an meicníocht seo ar airgeadas na mBallstát.

Le linn an chúlaithe, is minic a thiteann ioncam cánach, de réir mar a éilíonn níos mó daoine sochair dhífhostaíochta agus d’fhéadfadh go mbeadh gá le bainc a shábháil trí úsáid a bhaint as airgead na gcáiníocóirí. Bíonn easnaimh níos airde agus leibhéil níos airde fiachais phoiblí mar thoradh ar ioncam níos ísle agus ar chaiteachas níos airde. Deir an Coimisiún go bhfuil an mheicníocht um fhaireachas buiséid treisithe, ina bhfeictear do rialtais a bpleananna buiséid a thíolacadh dá sheirbhísí sula ndéantar vótáil orthu i bparlaimintí náisiúnta, tar éis a bheith éifeachtach chun brú a chur ar na Ballstáit a gcaiteachas a ghearradh.

In 2011, bhí 23 ballstát as 27 mBallstát faoi réir an nós imeachta um easnamh iomarcach, ach anois níl ach 11 ballstát ann. Tá sé aontaithe ag rialtais go bhfuil easnaimh os cionn 3% den olltáirgeacht intíre iomarcach. Sa chás sin ní mór do bhallstáit ciorruithe caiteachais (mar shampla i seirbhísí sláinte agus sóisialta, tuarastail, pinsin agus infheistíocht) agus/nó arduithe cánach a chur i bhfeidhm chun smachtbhannaí a sheachaint. Chuaigh an Ghréig, Éire, an Phortaingéil agus an Chipir chomh mór sin i gcruachás go raibh orthu cúnamh airgeadais a iarraidh ón AE. Mar chúiteamh, bhí orthu ciorruithe agus leasuithe fadréimseacha a chur i bhfeidhm agus bhí siad faoi réir faireachais níos déine. Tugann an Coimisiún le fios go bhfuil Éire agus an Phortaingéil ag fáil iasachtaí arís ar na margaí agus nach dteastaíonn cúnamh ón AE a thuilleadh.

Tháinig na pacáistí reachtaíochta is bun leis an dá shásra faireachais buiséid - sé phacáiste don AE ina iomláine agus dhá phacáiste don limistéar euro - i bhfeidhm i mí na Nollag 2011 agus i mí na Bealtaine 2013, faoi seach.