Tá cosaint níos fearr de dhíth ar €6 billiún breise do na Balcáin Thiar

Tá an tSaoráid Athchóirithe agus Fáis €6 billiún beartaithe do thíortha na mBalcán Thiar ceaptha chun cabhrú leo na coinníollacha aontachais don AE a chomhlíonadh. I dtuairim a foilsíodh inniu, molann Cúirt Iniúchóirí na hEorpa gur cheart an t-airgead breise AE seo a chosaint níos fearr.

Meastar nach leor cóineasú eacnamaíoch idir sé thír na mBalcán Thiar (an Albáin, an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin, an Chosaiv, Montainéagró, an Mhacadóin Thuaidh agus an tSeirbia) agus an AE le blianta fada. Mar fhreagra, i mí na Samhna seo caite mhol an Coimisiún Eorpach ionstraim maoinithe shonrach a bhunú, an tSaoráid Athchóirithe agus Fáis do na Balcáin Thiar, mar chuid de phlean fáis nua don réigiún. Tá sé i gceist leis an tsaoráid borradh a chur faoin bhfás eacnamaíoch, an cóineasú socheacnamaíoch le tíortha an AE a mhéadú, agus dlús a chur leis an ailíniú le luachanna agus le dlíthe an AE d’fhonn aontachas an AE amach anseo.

Is díol sásaimh d’iniúchóirí an AE gur tugadh isteach coinníollacha níos déine maidir le cistiú trí íocaíochtaí a nascadh le comhlíonadh na gcoinníollacha atá le socrú sna Cláir Oibre um Athchóiriú do na tíortha éagsúla. “Tá baol ann, áfach, nach bhfuil na coinníollacha eisíocaíochta uaillmhianach go leor agus nach bhfuil táscairí soiléir agus intomhaiste a dhóthain. Tá sé deacair fós a chinntiú go mbeidh athchóirithe inbhuanaithe, go háirithe i bhfianaise lagacmhainn riaracháin an réigiúin”, a dúirt Laima Liucija Andrikienė, an comhalta ECA atá i gceannas ar an tuairim. “Ina theannta sin, ní hamháin gur cheart don Choimisiún Eorpach barúlacha a thabhairt, ach ba cheart go mbeadh sé in ann a cheangal ar rialtais na mBalcán Thiar athbhreithniú agus modhnú a dhéanamh ar a gCláir Oibre um Athchóiriú dá réir.” Molann iniúchóirí an AE freisin treoir ábhartha a fhorbairt chun measúnú a dhéanamh ar chomhlíonadh sásúil na gcoinníollacha íocaíochta atá sonraithe sna Cláir Oibre um Athchóiriú.

Tá tacaíocht suas le €6 billiún (€2 billiún i dtacaíocht neamh-inaisíoctha agus €4 billiún in iasachtaí) beartaithe faoin tsaoráid don tréimhse 2024-2027. Ag cur san áireamh go bhfuil os cionn €14 billiún curtha ar fáil cheana féin do thíortha réamhaontachais (lena n-áirítear an Tuirc) i mbuiséad reatha an AE, cuireann na hiniúchóirí i bhfios go láidir gurb ionann na méideanna atá le soláthar tríd an tsaoráid agus méadú suntasach (os cionn 40%) ar an gcistiú atá beartaithe. do thíortha na mBalcán Thiar go dtí 2027. Tugann na hiniúchóirí dá n-aire go mínítear sa togra chun an tsaoráid a bhunú agus sa phlean fáis araon cén fáth ar gá do gheilleagair na mBalcán Thiar teacht le chéile tuilleadh leis an AE. Leagann an plean béim freisin ar na buntáistí éagsúla a bhainfeadh leis na bearta molta don réigiún. In éagmais measúnaithe tionchair nó doiciméid anailíse, áfach, ní raibh iniúchóirí an AE in ann measúnú a dhéanamh ar a mhéid is dócha go rannchuideoidh an €6 billiún a bhí beartaithe mar thacaíocht le príomhchuspóirí na saoráide a bhaint amach. Ar deireadh, molann na hiniúchóirí forálacha áirithe den togra a shoiléiriú a bhaineann le cearta iniúchóireachta Chúirt Iniúchóirí na hEorpa, agus rochtain ar shonraí agus ar dhoiciméadacht chun maoirseacht chuí a áirithiú.

Eolas mar chúlra

Ní dhéanann an t-ainm “Chosaiv” aon toimhde faoin stádas, agus tá sé ag teacht le UNSCR 1244/1999 agus le Tuairim ICJ maidir le dearbhú neamhspleáchais na Cosaive.

An 8 Samhain 2023, mhol an Coimisiún Saoráid Athchóirithe agus Fáis a bhunú do na Balcáin Thiar mar chuid de phlean fáis nua don réigiún. D’iarr Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle araon ar an ECA a thuairim a thabhairt ar an togra, i gcás na Comhairle faoin 9 Feabhra 2024.

Tá Tuairim Uimh 01/2024 ar fáil ar an Láithreán gréasáin ECA i mBéarla; beidh teangacha eile an AE ina dhiaidh sin go luath.

Aiseolas

Féach, freisin, tuarascáil speisialta ECA ar Tacaíocht AE don smacht reachta sna Balcáin Thiar.

Grianghraf le Catalóg Smaointeoireachta on Unsplash

Comhroinn an t-alt seo: